
No verán de 1661, Espinosa mudou-se para Rijnsburg, unha pequena aldeia situada a dez quilómetros da cidade universitária de Leiden. Parece que a escolha da nova residência se ficou a deber ao facto de a aldeia lhe proporcionar a calma de que precisava para escreber ou também por estar bastânte perto da cidade, o que lhe permitia deslocar-se até ela sem qualquer problema. Também pode ter influenciado o facto de Rijnsburg ser o centro da influênte corrente protestante holandesa dos colegiantes, a qual defendia, entre outras cousas, a vida simples, a solidariedade e a tolerância; muitos dos referidos amigos de Amesterdam de Espinosa eram colegiantes, e é possíbel que lhe tivessem recomendado esta aldeia como lugar ideal para continuar a sua tarefa filosófica. Em Rijnsburg, tal como faria em anos posteriores, Espinosa aloxou-se como hóspede nunha casa, e colocou, nunha divisón das traseiras, o seu equipamento para polir lentes. Foi esta a actividade que escolheu como profissón, e que mantería durante os restantes anos (non muitos) de vida: preparar lentes para telescópios, microscópios e outros aparelhos ópticos. Aparentemente, começará a desenvolver este ofício ainda em Amesterdam, porque na época de Rijnsburg era um artesán reconhecido neste campo. Non se limitou a ser um bom artesán, pois interessou-se pola teoría óptica até atinxir unha total comprehensón científica sobre a matéria. Chegou a aplicar os seus conhecimentos teóricos na construçón de novos telescópios e microscópios que forom muito apreçados por destacados cientístas da época, como o seu amigo e célebre astrónomo e matemático Christiaan Huygens, e o também filósofo e cientista Gottfried Leibniz. Xeralmente, non se costuma destacar a vertente científica de Espinosa, mas basta unha leitura da sua correspondência para perceber o seu intenso e permanente interesse polas questóns da ciência mais debatidas da sua época. Consta que Huygens tinha muita consideraçón por ele; nunha carta onde expón unha discrepância entre os dous, admite: “É verdade que a experiência confirma o que Espinosa diz, isto é, que as obxectivas pequenas reproduzem muito melhor os obxectos no microscópio do que as grandes”. Espinosa fez várias observaçóns astronómicas e levou a cabo experiências na área da hidráulica e da metalurxía. Convém citar Klever, e relembrar a sua observaçón. O grande inconveniente que o ofício de polidor de lentes tinha era o pó que soltaba o vidro ao poli-lo, e que lentamente foi matando os pulmóns de um home cuxa constituiçón nunca tinha sído muito robusta, até provavelmente causar a sua morte prematura, debido à tísica, em 1677, com apenas quarenta e quatro anos.
JOAN SOLÉ