
CLAVIJERO, Francisco Javier (Veracruz, 1731-1787). Historiador novohispano. Políglota. Dominaba o grego, latím, françês, português e mais de vinte falas indíxenas. O seu pai foi alcaide maior de Teziutlán e Xicayán, na terra mixteca. Passou a sua infância no campo, feito que o marcou para toda a vida. Estudou latím, filosofía e teoloxía em Puebla de los Ángeles e foi ordenado xesuita em 1748 em Tepoztlán. Era professor em Guadalajara quando foi expedido o decreto de expulsón da ordem dos xesuítas em 1767. Unha vez chegado a Itália, residíu sucessivamente em Ferrara e Bolonia. Aínda que xá tinha publicado em México “Diálogo entre Filateles y Paleófilo” (1765), foi em Itália onde concebeu a sua “Historia antigua de México”, que se publicou primeiro em italiano, com traducçón do próprio Clavijero em 1780 – 1781. O manuscrípto espanhol andou perdido durante mais de dous séculos, até que foi editado polo padre Mariano Cuevas em 1945. A Historia está dividida em dez libros, nos quais descrebe a xeografía, os pobos primitivos que habitabam o val de Anáhuac, a peregrinaçón dos mexicas. Descrebe a sua relixión, costûmes e fala. Fixa por primeira vez a cronoloxía destes pobos e continua até à conquista de México e a morte de Cuauhtémoc. Escrebeu também a “Historia de la Antigua o Baja California”, publicada primeiro em italiano (Venecia, 1789) e logo em castelán (México, 1852), na qual mais que escreber a história da rexión, dedica-se a xustificar as “missións xesuítas” que nela se instaláron.
OXFORD
