GALLEIRA (25)

Talvez o mesmo nome “Castro”, sexa a proba: “castraen” significa em etrusco casa. A tradiçón também o confirma, quando afirma que em Castro Ventosa estaba a antiga Bergidum; e em Coviacense, Valencia de D. Juan. Ainda quando estas duas localidades xá non pertencem à Galiza actual, caíam no seu tempo, dentro do convento asturicense, e polo tanto dentro da antiga rexión galega. Eram filhas do nosso povo e da nossa civilizaçón. Mas se fora certo que no castro de Santa María de Sabrejo, nas marxens do Orza, existem, como se asegura, restos de primitivas habitaçóns, nada podería obxectar-se: os feitos comprobabam as indicaçóns da história e as induçóns dos arqueólogos. Ricas ou pobres, populosas ou de escasa importância, estas cidades estabam, como se vê, defendidas polos muros, fosos, e pequenos cubos que as punham ao abrigo de todo ataque imprevisto. O ser tantas, indica desde logo ou um estado de guerra civil permanente ou, o que resulta mais fácil, o perigo que a cada momento podiam correr, graças às irrupçóns a que lhe podía expôr unha dilatada costa. Sidóns, tírios e fenícios, non sempre arribarom a estas práias como amigos. Assim, escrebeu lixeiramente Florián de Ocampo, que Galiza antes da chegada de Teucro e os seus gregos “Xamais tinha sido povoáda”!… Observou Ring que os romanos colocarom os seus campamentos dentro das antigas fortificaçóns célticas; non fixérom menos os naturais da Galiza, conforme forom andando os tempos. Nelas, forom estabelecendo os velhos castelos, xá obedecendo à costûme, xá porque entendiam que os castros aproveitados ocupavam verdadeiras posiçóns estratéxicas, ou para aforrar maiores gastos ou trabalhos. No castro de Santa Cristina (Lugo) pousou por largo tempo os seus reais Mahmoud, a quem Alfonso II, despois de ter-lhe dado aquelas terras e fortalezas, víu-se obrigado a combatê-lo e vencê-lo, para librar o país das depredaçóns do mouro e dos seus parciais. No Lupário, detinham-se e buscabam a cada momento refúxio D.ª Urraca, o seu filho D. Alfonso, e o arzobispo Xelmírez. Onde? Na torre de que fala Castellá? Nos pobres alberges anteriores ao tempo e nos contemporâneos da referída fortaleza? Em pequenas habitaçóns, non muito mais cómodas que as anteriores? “Como casa do chefe”, como cidade primitiva, reuníu em sí todas as condiçóns próprias do castro.

MANUEL MURGUÍA

Deixar un comentario