DICENTA, Joaquín (Madrid, 1893). Filho do importânte autor teatral Joaquín Dicenta Benedicto. Autor teatral também, tivo êxito com obras em verso como “Leonor de Aquitania” e “Son mis amores reales, publicados con Plumas en el viento en Obras dramáticas” (1933). Com Antonio Paso escrebeu “Un pasatiempo bufo-lírico-bailable en un acto” y “Los cuernos del diablo” (1927). Publicou também dous libros de poemas: “El libro de mis quimeras” (1912) e “Lisonjas y lamentaciones” (1913) com prólogo de Pérez Galdós. Escrebeu também a triloxía dramática “Hernán Cortés”.
DÍAZ TANCO, Vasco (Fregenal de la Sierra, Extremadura, 1490?-1573?). Autor teatral e poeta. Viaxou por Portugal, Italia, França e Turquía e foi probabelmente cautivo dos mouros antes de 1547, ano da publicaçón do libro entitulado “Palinodia de la nefanda y fiera nación de los turcos y de su engañoso arte y cruel modo de guerrear” (Ourense, 1547). Baseou o seu libro nos “Commentari delle cose dei turchi” (Venecia, 1541) de Paolo Giovio (1483-1552). Foi um autor muito prolífico, xá que no prólogo ao seu “Jardín del alma cristiana” (Valladolid, 1552) menciona ser autor de mais de quarenta e oito obras, algunhas das quais eram compilaçóns e outras, traduçóns. Perto de trinta destas obras perderom-se, mas “Los veinte triunfos” (c. 1530; ed. Rodríguez Moñino, 1945), história em verso de vinte importantes barcos espanhois, sobrevivéu e chegou até nós. O seu estilo latinizado recorda o de Juan de Mena.
DÍAZ SÁNCHEZ, Ramón (Puerto Cabello, 1903-1968). Româncista e contista venezolano. Foi xornalista e colaborador de “Ahora” (1936-1937), xefe de publicaçóns do Ministerio de Agricultura e director da Editorial Nacional de 1942 a 1944. Na sua primeira novela, “Mene” (1936), usou a técnica documental para narrar a história de um povoádo que se converte vertixinosamente nunha próspera cidade pola chegada de unha companhía petrolera. Em “Cumboto” (1950) mostrou os problemas do mestiçáxe e das relaçóns entre brancos e negros nunha facenda cocoteira perto de Puerto Cabello, poboádo natal do escritor. O narrador é o negro Natividad, que conta a sua própria história e a de Federico Zeus, um branco, ao mesmo tempo que narra também a da mulata adolescente Pascua e a doutros personáxes. A fantasía entreláza-se com os feitos, o terror mistura-se com a piedade e o passado com o presente. As suas novelas posteriores resultam menos impresionantes: “Casandra” (1958) trata de unha pobre mulher que enlouqueceu e que alberga habilidades para predizer o futuro. Em essência a novela ataca o materialismo, mas fracasa ao non converter em herói ao personáxe José Uberto, que aparece como plano e carente de vida. Em “Borburata” (1961), unha família antanho poderosa abandona a cidade para tomar conta de unha prantaçón de cacao. Também publicou dous libros de contos: “Caminos del amanecer” (1942) e “La Virgen no tiene cara” (1946). E duas excelentes biografías: “Guzmán, elipse de una ambición de poder” (1951), que é um extraordinário panorama da história do século XIX, centrado nas figuras de Antonio Leocadio Guzmán e do seu filho Antonio Guzmán Blanco, e “El Caraqueño” (1967), sobre Simón Bolívar. Como historiador da literatura, escrebeu “Teresa de la Parra: clave para unha interpretación” (1954) e “Paisaje histórico de la literatura venezolana” (México, 1965), entre outras obras.