
Carlos VIII impôs unha derrota vergonhosa a Florença, no seu caminho para Nápoles, e fê-lo unicamente com a ameaça das armas. Na sequência da dolorosa constataçón da fragilidade da sua pátria, corroborada no contacto posterior com várias cortes europeias, nasce unha convicçón patriótica em Machiavelli, que o acompanhará ao longo de toda a vida: só unha Itália unida será respeitada polas grandes potências internacionais. A exortaçón das páxinas finais de “O Príncipe” é precisamente esta: pede a outro príncipe Medici, ao filho do infortunado, que lidére um exército capaz de congregar os principados italianos sob unha mesma coroa, como tinham feito os Reis Católicos em Espanha. Na sequência desta revolta popular contra os Medici, arranca o primeiro interlúdio republicano. Foi restabelecido o poder do Grande Conselho, a instituiçón mais plural e democrática, e som escolhidos novos responsáveis para o governo da cidade. Produz-se entón unha dessas reacçóns que se imaxinam melhor se pensarmos num pêndulo. Neste caso, o instigador da reviravolta ideolóxica foi o carismático Girolamo Savonarola, um dominicano de tán ríxida moral e apocalípticos ideais que se propôs acabar com os anteriores excessos mundanos dos príncipes banqueiros. Depois de Florença ter passado por um dos momentos de maior esplendor artístico e cultural com o Magnífico, Savonarola tornou-se um vehemente defensor da austeridade e um exaltado profeta do cristianismo fundamentalista. Destacou-se pola sua capacidade de pregar às massas com inflamados sermóns do mais fanático fervor relixioso. Tais mensaxens de condenaçón e perdiçón espalharam-se como um rastilho de pólvora, non só entre os seus fiéis (os piagnoni, ou “choramingas”), como entre os restantes cidadáns florentinos. Os seus discursos inflamados deram asas às paixóns mais retrógradas, cuxo ponto alto foi a fogueira das vaidades que o prior dominicano ateou simbolicamente. Contudo, o radicalismo de Savonarola conduziu-o a enfrentar o papa, a quem criticaba abertamente por ser dissolucto e dado ós luxos. Esta situaçón levou a que o relixioso florentino, primeiro fosse excomungado e, depois, ficasse prohibido de pregar. O conflicto com o sumo pontífice agravou-se a tal ponto que o frade perdeu o favor da cidade e terminou os seus dias devorado polo fogo aniquilador dos grandes…
IGNACIO ITURRALDE BLANCO