Os astrónomos atoparom outros indicios que sostenhem a imaxem do “Big Bang” de um universo primitivo diminuto e muito quente. Por exemplo, durante o primeiro minuto, aproximadamente, o universo habería estado mais quente que o centro de unha estrela típica. Durante esse intervalo, o conxunto do universo tería-se comportado como um reactor nuclear de fusión. As reaçóns nucleares teríam cesado quando o universo se expandíu e enfriou o suficiente, mas a teoría predíz que isso tería que ter deixado o universo com um vintitrês por cento de hélio e trazas de litio e berilio (todos os elementos mais pesados forom formados posteriormente, no interior das estrelas). O cálculo está de acordo com as quantidades observadas de hélio, litio e berilio. As medidas da abundância de helio e da radiaçón cósmica de fundo proporcionarom evidencia convincente a favor da imaxem do Big Bang do universo muito primitivo, mas aínda que podemos considerar a dita imaxe como unha descripçón válida dos tempos muito primitivos, sería enganosso tomar a ideia do Big Bang literalmente, é dicer, pensar que a teoría de Einstein proporciona unha visón autêntica da “orixem” do universo. Isso porque a relatividade xeral predíz que há um instante em que a temperatura, a densidade e a curvatura do universo seríam infinitas, unha situaçón que os matemáticos chamam “singularidade”. Para os físicos, isto significa que a teoría de Einstein deixa de valer neste instante e polo tanto non pode ser utilizada para predecir como começou o universo, senón só como evolucionou depois daquel instânte. Assím, aínda que se poidam utilizar as equaçóns da relatividade xeral e as nossas observaçóns do firmamento para aprender como era o universo nunha idade muito temperám, non resulta correcto extrapolar a imaxem do Big Bang até exactamente ó inicio.
STEPHEN HAWKING E LEONARD MLODINOW
O Pomar 