Einstein tinha vintiseis anos em 1905, quando publicou a seu artígo “Zur Elektrodynamik bewegter Körper” (“Sobre a electrodinámica dos corpos em movimento”. Nel fixo a sinxéla hipótese de que as leis da física, e em particular a velocidade da luz no vacío, deberiam parecer as mesmas a todos os observadores que se moveram com movimento uniforme. Mas esta ideia esixe unha revoluçón nos nossos conceitos de espaço e tempo. Para ver porque é assim, imaxinemos que dous sucéssos ocurrem no mesmo lugar, mas em instantes diferentes, num avión de reacçón. Para um observador dentro do avión, haberá unha distancia nula entre esses sucéssos, mas para um observador no chán, os dous sucéssos estarám separados pola distancia que o avión recorreu durante o intervalo entre ambos. Isso confirma que dous observadores que se desprazam um respeito do outro, discreparám na distancia entre dous sucesos. Suponhamos agora que os dous advirtem um pulso de luz que viaxa desde a cauda até ao morro do avión. Tal como no exemplo anterior, non estám de acordo na distancia que a luz recorreu desde a sua emisón na cauda do avión até à sua recepçón no morro. Como a velocidade é a distancia recorrida dividida polo intervalo de tempo empregado, isto significa que se están de acordo na velocidade com que o pulso viáxa – a velocidade da luz no vacío – nom estarám de acordo sobre o intervalo temporal entre a emisón e a recepçón. O que resulta extranho é que aínda que os dous observadores medem tempos diferentes, estám observando o “mesmo processo físico”. Einstein non intentou construir unha explicaçón artificial disto, Chegou à conclusón lóxica, aínda que surprehendênte, de que as medidas do tempo transcurrido assim como da distancia percorrida dependem do observador que efectúa a mediçón. O referido efeito é unha das claves da teoría no artígo de Einstein de 1905, que vem a ser conhecido como relatividade especial.
STEPHEN HAWKING E LEONARD MLODINOW
O Pomar 