Arquivos diarios: 03/05/2020

AURELIUS AGUSTINUS (A NUMÍDIA NATAL)

Naturalmente a Numídia natal de Santo Agostinho non podia escapar ilesa ao processo de declínio económico, político e cultural do Império. A estagnaçón económica provocou a decadência dos centros urbanos e a progressiva ruralizaçón da sociedade, dividida entre uns poucos e poderosos grandes proprietários de terras e a grande massa camponesa a viver quase na miséria. No âmbito político, o imperador e as intrigas políticas da grande Roma eram unha realidade cada vez mais distante e estranha, cuxa única face visíbel era a brutalidade e a cobiça dos funcionários imperiais ali destacados. Por último, e de forma mais significativa no que nos interessa, a vida cultural e educativa tinha perdido todo o vigor e fulgor criativo, tendo dexenerado para formas de barroquismo que non faziam mais do que reproduzir e recrear-se nas glórias literárias e rectóricas do passado. É neste ambiente, de miséria e escassas perspectivas de progressón pessoal, que Patrício e Mónica conceberam o seu pequeno Agostinho. Non é de estranhar, por isso, que a sua principal preocupaçón, quase obsessiva, fosse a de assegurar ao filho unha esmerada educaçón que lhe abrisse as portas de um futuro melhor. Depois dos primeiros anos de estudo em Tagasta, o xovem Agostinho foi enviado para unha localidade próxima, Madauro, para prosseguir a sua formaçón, e da qual teve de regressar ao fim de um ano devido às dificuldades económicas da família. Os pais conseguiram enviá-lo, um ano mais tarde, para a grande Cartago, graças ao apoio económico do xá referido Romaniano. A formaçón que Agostinho recebeu, tanto num lado como no outro, era um reflexo da provinciana sociedade africana; o principal obxectivo do seu sistema educativo era o de fornecer profissionais treinados na “arte da palabra” (oradores, professores de rectórica e advogados) às classes mais altas da sociedade do Império. Consequentemente, a formaçón dada caracterizava-se polo perfecionismo (non excluindo as devidas doses de violência sobre os alunos), polo recurso à memorizaçón e unha perspectiva eminentemente literária: os conteúdos científicos, filosóficos ou históricos brilhabam pola sua ausência.

E. A. DAL MASCHIO

AOS ONCE ANOS DO INCÊNDIO DO GRAN-HOTEL DO BALNEÁRIO

Os veciños de Mondariz-Balneário non deben de crerse inda que o Gran-Hotel non existe. Se cadra, están os seus balos en pé. Pero nada máis. O tempo detívose o nove de abril do 1983, hai once longos anos. Desde entón, ninguén sabe, a ciência certa cando, en qué ano foi o lume. A pantasmagórica -pois que hai dados de que ainda non está formalizada- Sociedade Promotora de Turismo do Condado segue o seu camiño, sen resolver nada. O passado luns día 16 estaba prevista unha reunión que nen siquera tivo efeitos legais. Velaí, nas páxinas centrais, unha sembranza do que foi o incêndio e de como están as cousas agora mesmo. Aquel día foi como se parasen todos os relóxios da parróquia, en San Pedro, no Outón, no rio, na praza, na estrada. Aquel día, mentras o carrillón do Gran-Hotel facia xirar as suas agullas entoleadas polo lume e logo caía feito un facho acceso diante das olladas de todos os viciños axuntados às portas do lume, pararon os relóxios de Mondariz-Balneário. Agora sentámonos no Lurdes ou nas Colónias, a ver pasar o tempo, paseniño, de vez en cando un automóvil cambia de marcha na revolta e colle a pista, recen asfaltada, que vai a Vilasobroso, à espreita de que, dunha vez por todas, a Xunta ou a Diputaçión ou Pepe Castro ou quen sexa, arranxe a estrada que ven por Pias desde Ponteareas. Os relóxios deben seguir marcando a unha do serán, pouco mais ou menos, e os calendários, o nove de abril do 1973. Porque a cousa foi no 1973, non sí? Hai na parróquia, única parróquia de Galicia que ten goberno municipal, tal como deberia ser, división de opinións ou de lembranzas: foi hai sete anos, dí un. Non, que estaba eu no bachelerato en Ponteareas, hai máis, corta outra. Agora o tempo vese pasar de lonxe, como cousa allea e alguns aproveitam para ir velo pasar a outros lugares, a Mallorca, a traballar na hostelaria, que é o único que saben facer de toda a vida, veña Gran-Hotel e veñan portugueses burgueses tomar as medicinais àguas do lugar. En Mallorca, ou en Benidorm, uns aposentanse e ván chamando polos outros. Pouco a pouco, o Balneário vai ficando só coa sua soedade machadiana. Véndese, reclama o hotel pequeno, aposento dos non moi acaudalados que querian curar vai tí saber que reúma ou non sei qué cousa rara dos riles coas àguas de Troncoso ou coas da Gándara. Véndese, ofrece a casiña de pedra, à beira da estrada, catro patacos e logo a gastar os cartos para adecentala un pouco por dentro. Véndese, véndese tudo e ninguén quere comprar. Bon, iso de ninguén é moi relativo.

XOSÉ CURRAS (PUBLICADO EM “A PENEIRA” ANO I – 1984)