
O tenente Ordoño, non era do Opus, que para isso había que ser ou muito intelectual ou muito virtuoso, e el non entraba por ningúm dos dous conceitos. Tampouco era um anarquista, ou simplesmente roxo, polo qual de ningunha maneira podía saber que chamar camarada ao “mauser”, fora ideia de um poeta bolchevique, que acabou por se suicidar. Ordoño era boa xente ou, polo menos , era regular; só que os padecimentos do intestino, nascidos da fame e das privaçóns da guerra, tinham-no amargado. Quando nos metía esses passos lixeiros terroríficos, parecia-me um cabrón com pintas e, seguramente, o era. Mas a sua cara avinagrada inspiraba compaixón. Um dia de manóbras, quando xá éramos veteranos, caíu-lhe ós pés unha granada e rebentou-lhe o corpo. A explosón, curou-lhe as tripas, mas fodeu-lhe as pernas, e durante um largo tempo andou nunha cadeira de rodas; non sei que foi feito del, na vida civil, pois é possíbel que, a raíz do accidente, talvez fora reformado. Em qualquer caso, xamais voltou a mandar passos lixeiros com o mosquetón sobre a cabeza, no pâramo de San Isidro. O sol no pâramo era fogo, azeite a ferver, líquido metal que nos abrassaba o xuízo. Trás largas caminhatas, voltas e reviravoltas, de frente sobre o hombro, algúm non podía ressistir e caía ó chán como um páxaro asfixiado. Era o pior que che podía passar. O tenente instructor non toleraba debilidades. Clamaba, quero soldados, non damiselas nem mariquitas, a ver, que abaniquem a essa senhorita, ou saquem-na xá da fila…
JAVIER VILLÁN E DAVID OURO