CELA DESCOMULGADO E FEDERICO DE URRUTIA VENERADO

.

               Aquel ano, por causa do traslado de Lebanza a San Zoilo, os concursos literários tardaron em outorgar-se e a entrega de prémios retrasou-se até meados de Novembro. Era um acto de rutina e sem sorpressas, pois sempre ganhábamos os mesmos.  Mas aquél ano houbo gresca.  O professor de Literatura quería darme o prémio de narrativa e o padre espiritual quería-mo sacar, porque afirmaba ter influências de Camilo José Cela, que era unha mala besta blasfema.  Ninguém, e eu tampouco, tinha lido a Camilo José Cela.  Ó contrário do colega que ganhou o prémio de poesía, que este sí había lido a António Machado e o seu poema era tudo polvorentas encinas, vieiros solitários, páramos ermos, esquilóns e tolveiras levantadas por rebanhos de ovelhas ó atardecer, aínda que isto último e as campanadas do ânxelus mais bem parecíam de Juan Ramón Jiménez.  Non dixem nada, aínda que me quedou um rencor ó tál padre espiritual e algúm día, se tinha tempo, iba-mas pagar.  Entre o lote de libros que dabam como prémio, vinha um da colecçón Crisol, miniatura libresca em papel bíblia, que foi a biblioteca de nuitos da minha xeraçón.  Traía as mais famosas obras de Eduardo Marquina: En Flandres se ha puesto el sol e Las Hijas del Cid.  A referência habitual do professor de Literatura, aparte do O Cantar, O Romancero e o poema de Manuel Machado “polvo, sudor e ferro el Cid cabalga”, era Eduardo Marquina.  A do padre espiritual, em câmbio, era Federico de Urrutia.  Federico de Urrutia, falanxista, vestía o Cid e as suas mesnadas de camisa azul.  A Hidra roxa, à que había que combater, vinha a ser como os mouros de antáno; outra Reconquista.  Advertência frequente por entón era:  “Vendrán los rojos y violarán a vuestras mujeres”.   O padre espiritual calába-se como unha puta, que quem habíam violado e matado as mulheres na guerra, foram os morancos de Regulares e que os mesmos mandos militares de Franco tiveron que por ordem e castigá-los inclúso com fusilamentos.  De non ser polo falanguismo do padre espiritual, nem sequer teríamos sabído quem era Federico de Urrutia, pois non vinha nos nossos libros de literatura, cuxo autor era Guillermo Díaz Plaja.  Ou sexa, que um respeito.  Mas a este sacerdote, encantaba Federico de Urrutia.  E traía libros de leitura de outros coléxios e institutos onde vinha um poema ridículo titulado “Castilla en Armas”.  Tudo isto tinha que pranteár-lho um día, ó confesor intrometido que admiraba a Federico de Urrutia e tinha querido sacarme o prémio de narrativa.  Gostaba de Federico de Urrutia porque, em “Castilla en Armas”, presentaba as náis e as noivas à sombra das espadanhas rezando polos homes que iban à guerra, “vestida de azul a alma”.  Escuitei-o um día que el estaba a falar com uns frailes de hábito branco, marístas debíam de ser, ou algo así, que lhe propunham dar unhas classes particulares ós seus alumnos deficiêntes.  A mim, parecía-me que o padre espiritual quería sacar-lhe o lugar ó professor de Literatura.  Duas veces chamou “lucero” o tál Urrutia esse ó Cid.  Por muito que diga despois que o “lucero” é de ferro, non deixa de ser unha mariconada.  Ou, polo menos, unha cursilería: “el Cid – lucero de hierro – por el cielo cabalga”; “el Cid – lucero de hierro – por el cielo azul cabalga”.  E por último o remate final: “el Cid con camisa azul por el cielo cabalgaba”.  Xá nos avisaba o professor de Literatura que nas “Las Hijas del Cid”, había muito de invençón e de licênzas poéticas e dramáticas.  Mas tudo estaba bem traído, pois humanizaba a figura do herói, desenganado ó fim da razón de Estado,  segundo enigmática expresón do professor;  que sería isso da razón de Estado?  E era, ó parecer, aguantar todas as faenas que o “Rey de Castilla y León”, nunca lhe tinha perdoádo ter tomado xuramento em Santa Gádea. Isso de ter feito confesar ó Rei que non tivera culpa na morte do seu irmán, se quería o seu vasaláxe, era muito grave.  E afirmar que coitélos “cachicornos” lhe arrancaram o corazón se mentía, era aínda pior.  Porque o coitélo “cachicorno” era trasto de viláns e non arma de cabaleiros.  Lin “Las Hijas del Cid” de um tirón, até que cheguei à páxina 108 e, alí faltaba unha folha arrincada por piadosa mán criminal.  Tratei de remediar com imaxinaçón a feitoría da censura. 

javier villán e david ouro