Arquivos mensuais: Agosto 2018

PEQUENAS LEITURAS DA MAN DE PONTAREAS

(Anacos do texto lido como pregón na 1ª Feira do Libro de Ponteareas, o 27 de Xullo de 2017)

       (…)Nun vello libro de Patrícia Highsmith, mercado coa paga do domingo no quiosco que daquela tiña o Hossaín, lin aquela historia de Taylor Cheever, o escritor que desenvolvía a súa mellor novela na súa propia imaxinación;  ensimesmado, distraído, non topaba o tempo de vertela na escrita; tanto tiña, el sorría, estaba a escribir – a imaxinar – o mellor dos relatos; era suficiente.  (…) De moi rapaz ensaquetaba uns pesos para ir correndo á libraría de Pereira e apañar o último número das aventuras en banda deseñada de “Old Shatterhand” e o xefe apache “Winnetou”.  (…)  Deprendía, de vagas; que pasar a tarde arredor do quiosco do Hossaín levaba a fedellar nas séries de Agatha Christie que publicaba a Editorial Molino e mudabas o definitivo partido de fútbol nos restos da vella praza de abastos para esclarecer nervioso que pasara naquel tren que saíra para Paddington ás 04:50 horas.  E  xa, cando xuntabas algúns cartos máis, mergullado no vieiro dos mundos paralelos, facías da libraría de Charlot unha propia Igrexa particular onde topar a Série Negra que publicaba a Editorial Bruguera e nomeabas a Raymond Chandles o Párroco co que memorizar novos sacramentos naqueles días de fuscas catequeses.  Topabas e soñabas e tirabas da imaxinación frases do Philip Marlowe coas que chegar ao Instituto a triunfar.  (…)  Un outro día, cando Hossaín abriu ao cabo a súa libraría botei o ollo a unha reedicçón de Planeta de Seara Vermella, a novela de Dashiell Hammet ambientada na caciqueada vila de Personville (en Montana, ou así) e que el chama Poisonville.  Dende aquelas comprendín que a boa literatura axuda e obriga a comprender a propia realidade.  (…)  Comezaba a ler en cadea e ao chou.  O pai dalgún colega mercaba libros do Circulo que amoreaba pola casa aínda no seu plástico.  Nunha visita, logo dunha das primeiras resacas de Kalimba e Globos, descubrín o Pan con Xamón de Bukowski, inmaculado, virxe, agardandome para lle facer un sitio embaixo da miña cama,  e divulgalo feliz, obrigando a xente a partillar a historia dun rapaz com acné, tráxico e folgos de ler e escribir.  (…)  Daquela, volvín pola Biblioteca para ir máis atrás a coñecer a nosa tremenda historia agachada no xornal agrarista “El Tea” entre marabillosos textos literarios, e revelar contos exquisitos escritos polos emigrantes locais na revista “Lonxe da Terriña”.  (…)  Teimo, adrede, en lembrar ao Santiago Eizaguirre, o profesor de Literatura en Bacharelato, que me agasallou aos quince anos con dous libros de Benavides:  La Escuadra la mandan los cabos e El último Pirata del Mediterráneo; esta vila ten moita literatura, dicía.  E tal foi.  (…)  Posuía unha misión; eu tamén quería ser evanxelista do meu tempo (…)  Comecei por escribír versos febles e atrevidos, ganduxos de poemas para o tal profesor, que os desbotaba máis, con todo, insistía, intrigándome:  “Liches o Seraogna?  Búscao, procura ti os tesouros”.   Nin sabía por onde pescudar; se preguntaba, ninguén dicía ren.  Saberlle o nome a Pexegueiro, saber del, era cousa de Esperanza, do Anxo Abalde e outros hippies.  Até que lín que o Méndez Ferrín destacábao como o mellor poeta da súa xeración e ao pouco Luciano Fernández, un colega filólogo de Areas, aquelou unha fantástica edición para Xerais.  (…)  Cando din aborrecido a facultade refuxieime na biblioteca da Universidade entre os versos rebeldes de Walt Whitman e os textos libertários de Gustav Landauer ou Ricardo Mella para lle dar a volta ao mundo sen deixar a cadeira e ao cabo, caer na conta de que á base de ler e ler, dás por escribir e corrixir, e gardar, e volver a ler, e borrar todo para reescribir e, trás dunha luz máxica (como a de Saulo, supoño), dás cun verso, unha frase que te apaña e te leva da man (…)

kiko neves

NIETZSCHE (O RABO DA VACA)

.

               Nos finais de 1888, as cartas de Nietzsche son cada vez mais fanáticas e excessivas, e nelas se manifesta todo o tipo de fantasias megalómanas.  Chega a pensar, por exemplo, que tem “literalmente, o futuro da humanidade”  nas suas máns.  Por outro lado, a família turinesa com quem vive detecta que o seu educado hóspede alemán mostra comportamentos fora do normal: fala sozinho, toca piano de forma estranha e dança nú no seu quarto.  Todos esses episódios culminam no día 3 de Xaneiro de 1889.  Na praça Carlo Alberto, Nietzsche presencia um cocheiro a chicotear o seu cavalo e, num arranque de compaixón, abraçá-se ao pescoço do animal, começa a chorar e desmaia.  Uns dias mais tarde, o seu amigo Overbeck vai buscá-lo a Turím.  É internado nunha clínica de Basileia e pouco despois num hospital psiquiátrico em Jena.  Os médicos determinam que sofre de unha fase avançada de sífilis, hipótese que tradicionalmente se deu como válida.  Existe, no entanto, um grande debate a esse respeito.  Nos últimos anos, diversos cientistas puseram em dúvida o diagnóstico de neuros-sífilis e propuseram explicaçóns alternativas (tais como meningioma, demência frontotemporal ou unha rara doença hereditária abreviada com o nome de CADASIL).  Fosse qual fosse o causador do seu desequilíbrio mental, a verdade é que Nietzsche recebe vários tratamentos e, após unha melhora inicial, piora progressivamente.  Em 1890, a nái tira-o do manicómio e decide cuidar dele na casa familiar de Naumburg.  Nessa data, a irmán Elisabeth regressa do Paraguai depois do fracasso da colónia racial fundada com o marido, que, por esse motivo, se tinha suicidado no ano anterior.   Entretanto, as vendas dos seus livros disparam, axudadas pelas histórias que circulavam acerca da sua vida e da sua loucura.  A irmán Elisabeth e os amigos Overbeck e Köselitz encarregam-se das reediçóns das obras. Em 1894, funda-se o Arquivo Nietzsche em Naumburg, que três anos mais tarde, quando da morte da nái, se transfere para Villa Silberblick, em Weimar.  Elisabeth vai assumindo o controlo do Arquivo e manipula deliberadamente alguns dos escritos do irmán.  Esta operaçón levá-la-á a deturpar o pensamento nietzschiano até apresentá-lo, mais tarde, como um dos fundamentos ideolóxicos do nacional-socialismo (Hitler visitará a Villa Silberblick em 1933).  O filósofo, alheio a toda a polémica, sofre unha paralisia progressiva e xá quase non é capaz de falar nem de reconhecer rostos.  Depois de permanecer um tempo em estado practicamente vexetativo.  Friedrich Wilhelm Nietzsche morre a 25 de Agosto de 1900, com cinquenta e cinco anos.

toni llácer