Arquivo por etiquetas: Libros

“El sueño del celta” de Vargas Llosa

Vou recomendar este libro. Ten calidade literaria, e pódeche gustar se che gusta a novela histórica, e concretamente o tema do colonialismo europeo no Congo, e na selva amazónica, no Putumayo, nos dous casos co fondo da explotación económica do caucho. O terceiro tema é a loita pola independencia de Irlanda. E o fío que os xunta é o personaxe principal, Roger Casement, figura de orixe irlandés que traballou para Inglaterra como diplomático enviado ao Congo, e posteriormente ao Putumayo, que elaborou dous informes sobre os crimes do colonialismo que acadaron recoñecemento mundial,  e que na parte final da súa vida  foi un dos líderes do independentismo irlandés. A min gustoume e doulle unha valoración alta, aínda que na primeira parte custoume algo meterme nel, e nalgún momento parecíame que sobraba texto, por exceso de descrición na narrativa. Sen embargo, Vargas Llosa vai afondando progresivamente na psicoloxía do personaxe, e consegue cautivarme na parte final.

“Começou a Viagem” de José L. Montero

Un dos nosos guilladenses da diáspora, José Luis Montero, despois de colaborar con diferentes medios de comunicación dixitais como o Diario Liberdade, presentará o vindeiro sábado 27 de abril no Neya Lisboa Hotel, ás 15:30 a súa obra literaria: Começou a Viagem.

Currículo de Vida a modo de Prefácio afim ao Posfácio

<<Nasci. Como toda a gente, também nasci. Devo o meu nome à lenda da minha casa e à minha madrinha Maria Rosa Montero. Caía o mês de Fevereiro de 1951 quando experimentei o frio de viver fora do interior da minha mãe: Rosalia Montero. Nado no interior da Galiza profunda onde a modernidade da Revolução industrial não arribara, comecei a crescer pensando que era natural beijar a mão ao padre-cura. Na lenda da minha casa, está a lenda da casa pobre que se vê obrigada a virar-se para emigração; Cuba e Brasil viram chegar os dois filhos varões de Luís Giraldez. Manuel e José, reunidos, posteriormente, no Brasil, arrecadaram a sua fortuna. Regressaram ao seu Ponte de Xil querido. No seu retorno encostaram-se a Lisboa. O carrossel familiar começou, então, a desfilar para esta cidade na procura de manter o herdado. São já gerações; sou já eu; sou já um produto familiar de Rosalia Montero e José Maria Montero Giraldez. Sou já um produto dos meus avós paternos e também, em menor medida, da minha avó materna. Produto também do meu tio-avô paterno José Maria conhecido pelo Arrasta; um homem que levou o Cinema e a Fotografia a uma aldeia onde a eletricidade ainda era um bem a conquistar para e por muitos. Fui crescendo depois de sentir o frio de viver. Encostei-me, também eu a Lisboa onde o meu Pai tinha um Bar na fadista Rua da Palma, vulgar casa de pasto, que fez moda. Fui parar, por recomendação de Luís Mello, um aventureiro e grande melómano, ao maravilhoso Colégio Valsassina. Posteriormente, arrecadaram-me para um colégio já inexistente situado na mística e misteriosa cidade Tomar. Nem num, nem noutro me consagrei como estudante ainda que o fosse a tempo inteiro. E continuei a crescer. Comecei a sentir o beijo das musas e a aventura da letra escrita baixo reação psicanalítica. No meu imaginário sentou-se Tristan Tzará. Na fonte da minha sabedoria apareceu um Conde russo chamado Bakunine. Comecei a alargar. Percorri terras do outrora Reino de Leão. Tive filhos; dois filhos altos; fortes; iguais e inteligentes: José Luís e Ricardo. Escrevi. Penetrei no universo Underground. Fiz um curso de Literatura e Cinema. Colaborei em jornais daquém e além Minho. E continuei a escrever. Enchi gavetas; perdi malas e escrevi sem escrever. Comecei, então, a limpar o pó. Comecei, então, a viagem. Este sou eu ou o eu que sei de mim.>>

José Luís Montero

Ver máis sobre José Luís Montero, na súa páxina de Facebook.

Ver tamén no blog de José Luís Montero, en WordPress.

(Noticia publicada no blog  Guillade  (Historia, cultura tradicional, persoeiros…)

“Natureza, ruralidade e civilización”, de Félix Rodrigo Mora

“É central, no libro, a investigación sobre a xénese, natureza e traxectoria da institución do “concejo abierto”, como forma asamblearia tradicional de goberno das comunidades campesinas”.

 Ver Resumo da Conferencia de DE FÉLIX RODRIGO MORA EN CAPDESASO.. VÍDEO: “NATURALEZA, RURALIDAD, CIVILIZACIÓN”. VÍDEO COMPLETO.

Ver outros arquivos audiovisuais de Félix Rodrigo Mora.

A gaivota, de A. Chéjov

A gaivota é unha obra teatral de Antón Chéjov.

Diría que reflicte con naturalidade a complexidade das emocións do amor humano nun contexto concreto: no momento histórico de fins do século pasado e no espazo social da Rusia rural e aristócrata. Amores alimentados polos ideais contraditorios cultivados no inconsciente colectivo dunha clase social sometida a unha rápida transformación social por causa da revolución industrial: por un lado pervive nas conciencias a orde moral tradicional, por outro, as novas condicións sociais permiten soñar con rebelarse contra esa orde establecida, e precisamente desa rebelión emerxen novos desexos incumpridos e esperanzadoras promesas de liberdade e emancipación.

A gata enriba do tellado de zinc quente, de Tennessee Willians

Como unha gata enriba dun tellado de zinc quente, que queima baixa as súas patas, e que salta rabiosa como nun baile ritual, pero sen pensar botarse abaixo. Así é como se sente Maggie, atrapada nunha relación de familia na que as mentiras, a hipocresía e as falsas apariencias acaban consolidándose ata adquirir a categoría de “naturais”, e da que é imposible escapar. Un tratado sobre as relacións humanas.

Por esta obra, de xénero teatral, Tennessee Williams (escritor sureño norteamericano, declarado homosexual, alcohólico e drogadicto, entre outras propiedades), recibiu o premio Pulitzer en 1957.

A perla, de John Steinbeck

Esta novela de John Steinbeck paréceme unha pequena xoia da literatura. Unha novela breve, de arredor de 100 páxinas, moi intensa. Publicada en 1947.

O tema principal é a cultura da pobreza, o círculo vicioso no que está atrapada e as dificultades para superala.

O argumento: Kino vive nun poboado de pescadores, nun arrabalde dunha pequena cidade no norte de México. A pobreza é a condición básica do poboado. Kino vive coa súa muller nunha cabana e acaban de ter o seu primeiro bebé. O seu maior anhelo, como o de todos os pescadores, é atopar unha perla única que lle permita cumprir os seus soños. E un día consegue atopala. Sen embargo os seus desexos tropezarán coa crúa realidade e terá dificultades para acadalos.

Gustoume moito o retrato vivo, moi real e próximo, do ambiente e os personaxes. Especialmente o recurso de utilizar as cancións (a canción da familia, a canción do mal, a canción da perla…) como contidos básicos da mente de Kino. Nesas cancións queda condensado o saber e a cultura dos antepasados de Kino, a súa percepción diante das situacións agradables, perigosas ou fatídicas da vida. Neste senso son unha forma de obxectivación do “habitus” teorizado por Bourdieu. As cancións tamén representan o transfondo emocional que goberna sobre as razóns e son o substrato do pensamento de Kino, e por extensión, do seu grupo social e da cultura da pobreza.

Tamén me gustou moito a narración do momento en que Kino descobre a súa perla. Nese instante en que cre percibir o seu destello precipítase sobre a súa emoción, como nunha especie de experiencia mística, toda a enerxía acumulada nos longos días, meses e anos de intensos e solitarios anhelos.

O mapa e o territorio, de Michel Houellebecq

É unha novela que lin con gusto. O tema principal trata da relación entre o mercado da arte contemporánea (ou unha parte del) e a evolución da sociedade industrial europea ata o seu anticipado final. Polo tanto, arte e socioloxía van da man nesta obra.

O argumento reconstrúe a biografía dun famoso artista francés contemporáneo (Jed Martin) en catro etapas da súa traxectoria artística: na primeira, usa a fotografía para rexistrar obxectos inertes, destinados a formar parte de catálogos comerciais; na segunda, contiúa coa fotografía e son os mapas de carreteras de Michelin a súa nova fonte de inspiración artística; na terceira,  xa como pintor, os seres humanos adquiren o protagonismo, retrata oficios ou profesións diversas, cos seus protagonistas captados en momentos culminantes que procuran transmitir a esencia do seu oficio ou profesión; na cuarta e última etapa, o artista utiliza os videogramas para simbolizar o trunfo da natureza, do mundo natural, agrario e rural, sobre a sociedade industrial. Entre medias cóanse a relación de Jed Martin co seu pai, un arquitecto xa retirado; e a relación afectiva de Jed con Olga, así como tamén outras relacións humanas con outros personaxes da novela.

Gustoume moito as descricións que o autor fai das obras pictóricas de Jed Martin, como se fose un crítico de arte consumado, que logran poñer diante dos ollos do lector os cadros que describe e que consegue transmitir a paixón que esas obras encerran. Tamén me gustou o atrevemento do autor ao construír o seu propio personaxe, o dun escritor baixo o seu propio nome real, que manterá unha relación profesional e afectiva con Jed Martin.

Gustoume menos o cambio brusco ao comezo do terceiro capítulo, como se comezase outra novela, de xénero policíaco, tralo descubrimento dun crime atroz. Sen embargo, superadas esas páxinas como unha paréntese, a novela retoma o seu sentido.

A civilización do espectáculo

Recollemos unha entrevista a Mario Vargas LLosa, no diario El País, con motivo da publicación do seu libro “A civilización do espectáculo”.

(Mario Vargas Llosa en su casa de París en 2003. / DANIEL MORDZINSKI)

Nela, o autor fai unha crítica da banalización da cultura actual, da perda de valores da cultura clásica, en beneficio do reinado universal do entretemento.

Contrariamente á ilusión de que o acceso dunha gran parte da poboación mundial á cultura clásica ía mellorar a humanidade, sucede todo o contrario, é a condición humana actual a que devora á cultura clásica e que trivializándoa e banalizándoa convértea en frívolo espectáculo e pasatempo.

The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore (2011)

Unha curtametraxe de animación, de 15 minutos de duración, acerca do significado dos libros nas vidas humanas. Moi imaxinativa. Un placer vela.

“El reino de este mundo”, de Alejo Carpentier

Un libro escrito en 1948, en certo sentido predecesor do realismo máxico de Cen anos de soidade. Nesta pequena e excelente novela Carpentier narra a historia de Ti Noel, un escravo descendente dos africanos levados á República Dominicana e Haití na época da colonización desas illas. Polas páxinas do libro desfila dun xeito máxico a resistencia dos escravos a través de varias xeracións, marcada polos momentos culminantes das revoltas victoriosas que sen embargo acabaron fracasando, fora pola forza represiva superior dos colonizadores, ou fora pola incapacidade dos liberados de dominar e encauzar os seus propios poderes, inmensos para lograr a liberación, pero incapaces para crear e organizar a vida baixo uns principios diferentes aos dos amos. A modo de conclusión, como expresa a cita que segue, semella que o home está condenado a vivir e a realizarse no Reino deste Mundo, en contraposición ao Reino dos Ceos, paisaxe idílico pero va.

“Se sintió viejo de siglos incontables. Un cansancio cósmico, de planeta cargado de piedras, caía sobre sus hombros descarnados por tantos golpes, sudores y rebeldías. Ti Noel había gastado su herencia y, a pesar de haber llegado a la última miseria, dejaba la misma herencia recibida. Era un cuerpo de carne transcurrida. Y comprendía, ahora, que el hombre nunca sabe para quién padece y espera. Padece y espera y trabaja para gentes que nunca conocerá, y que a su vez padecerán y esperarán y trabajarán para otros que tampoco serán felices, pues el hombre ansía siempre una felicidad situada más allá de la porción que le es otorgada. Pero la grandeza del hombre está precisamente en querer mejorar lo que es. En imponerse Tareas. En el Reino de los Cielos no hay grandeza que conquistar, puesto que allá todo es jerarquía establecida, incógnita despejada, existir sin término, imposibilidad de sacrificio, reposo y deleite. Por ello, agobiado de penas y de Tareas, hermoso dentro de su miseria, capaz de amar en medio de las plagas, el hombre sólo puede hallar su grandeza, su máxima medida en el Reino de este Mundo”. (p. 148).

Ver libro en Google Books

Ver en Youtube entrevista a Carpentier, de 1977, duración de 1h 30 min, no programa A FONDO, de RTVE.

Norwegian Wood de Haruki Murakami

(Esta canción impregna a atmósfera do libro)

Acabei de ler este libro e vou recomendar a súa lectura. Será que me gustou. Faise fácil de ler. Aínda así non me parece extraordinario en canto á súa calidade literaria, e diría que pasei lendo sen pena nin gloria bastantes das súas páxinas (son en total unhas 380 na edición de peto). Si que me atrapou definitivamente avanzando cara ao final. Fala de relacións humanas, de amores, de soidades, e no ambiente que consigue ir recreando o autor arredor destes temas radica a súa forza.

Está contextualizado no Xapón do ano 1969-1970, e os seus protagonistas principais (Watanabe, Naoko, Midori, Nagasawa…) son mozos/as que rondan os 20 anos de idade. Nunha época de apertura e cambio social planea sobre eles o fin da adolescencia e o paso a un mundo adulto de horizontes indefinidos e ameazantes. A música, a comida, o sexo, configuran o telón de fondo sobre o que se debuxa a vida interior dos personaxes.

Murakami trata un tema que despois elaborará moito máis na súa obra 1Q84: o de como os primeiros e intensos anhelos dun amor adolescente ou preadoslecente que non puido ser realizado quedan esculpidos na memoria dos personaxes e vanos perseguindo ao longo da vida, reclamando a súa consumación e converténdose no vórtice que os arrastra a unha existencia  turbulenta da que non poden escapar.

1Q84 de Haruki Murakami

Vou recomendar un libro. Excelente novela. Extensa (737 páxinas, das que lin 300). Aomame e Tengo. Dúas vidas paralelas, que van converxendo ata o momento final. Tengo é un profesor de matemáticas e escritor de novelas. Aomame é adestradora de artes marciais e asasina profesional. Moi boa caracterización e psicoloxía dos personaxes. Erotismo e sexualidade.  Misterio e intriga. Comunas e sectas relixiosas. Moi imaxinativa. Referencias a 1984 de George Orwell. Hai unha soa Realidade? Atrapa na lectura como unha tearaña a unha mosca.

Moita máis información na web de Tusquets:

Cen anos de soidade

Rematei de ler recentemente este clásico da literatura hispana, escrito por Gabriel García Márquez. Gustoume e valóroo moito. Recoméndollo a calquera lector/a de 16 anos para adiante como unha das súas lecturas imprescindibles. Nesta obra nárrase a historia de Macondo e da familia Buendía ao longo de 100 anos e das 6 xeracións que se suceden nese período, desde que José Arcadio Buendía funda Macondo logo dunha longa travesía pola selva con afán explorador. Sucédense nese período un sinfín de acontecementos que levan a Macondo ata os seus momentos de máximo esplendor e dende alí ata a súa extinción. A obra pode interpretarse (entre outras mil maneiras) como unha alegoría da historia da construción de Sudamérica, da man duns personaxes que representan a alma sudamericana, uns personaxes cargados dun impulso vital desbordante, ao tempo que de contradicións insuperables, e que se enfrontan cunha realidade máxica, cargada de misterio, de emoción, de sexualidade, pero tamén dura, cruel e aniquiladora.

Matthew Lipman: Filosofía para nenos/as

Esta semana lin dous libros de Lipman, El descubrimiento de Harry Stottlemeier (para nenos/as de 11-12 anos) e Suki (11-15 anos). O primeiro libro, publicado por vez primeira en 1969 é o título central do Programa de Filosofía para Nenos, utilizando unha metodoloxía baseada no diálogo introduce aos alumnos/as no desenvolvemento da lóxica formal. O segundo libro, publicado en 1978, pode entenderse como un taller de poesía, trata cuestións de estética sobre a prosa e a poesía. Suki cuestiona e reflexiona sobre o “sentido” en todas as súas formas; explora tamén, entre outras cuestións, cómo e por qué escribir, qué recursos se utilizan e se é necesaria a experiencia para ter algo sobre qué escribir. É un libro que anima a escribir a todo aquel/a que non se sinta capacitado e non confíe en si mesmo/a.

Como valoración global gustáronme os libros, a pesar de que nalgún momento fixéronseme algo áridos, en todo caso acabaron enganchándome, especialmente o de Suki. Recoméndoos para calquera persoa interesada na educación e que crea que é unha boa causa traballar pola promoción do pensamento crítico e reflexivo no alumnado de primaria e secundaria.

Matthew Lipman (24 de agosto 1922 – 26 de decembro 2010) foi un filósofo, educador, lóxico e investigador estadounidense. Lipman foi o iniciador, o teórico e o líder no desenvolvemento  da filosofía para nenos. O seu traballo tivo por obxectivo promover o ensino xeneralizado da  filosofía e unha adaptación do concepto da capacidade de pensar por sí mesmo. Lipman desenvolveu unha teoría e práctica, inspirada no traballo de John Dewey, que se convirte en totalmente innovadora: creación dun pensamento racional e talleres creativos a través dunha discusión filosófica (para nenos ou adultos). O conxunto apóiase nas novelas filosóficas (“narrativa manual”) e libros (“guías didácticas”). A súa primeira novela filosófica, El descubrimiento de Harry Stottlemeyer, para nenos de 10 anos, describe as etapas para chegar á lóxica formal. (Extraído da Wikipedia)

O programa de Lipman está descrito por unha das súas colaboradoras, a arxentina Stella Accorinti, do Centro de Investigacións no Programa Internacional Filosofía para Nenos (CIFiN).

Na web de Antroposmoderno.com, a autora ten publicado un breve ensaio onde relaciona as figuras de Paulo Freire e de Lipman.

Engadimos dúas recensións en memoria de Lipman atopadas en sendos blogs:

Recordando a Matthew Lipman

Ha muerto Matthew  Lipman (Blog de Rafael Robles)

Hai que facer rodar as pedras (Günter Grass)

Presentamos o texto da conferencia dada en Hamburgo o pasado 2 de xullo nun acto coa asociación de periodistas alemana Netzwerk Recherche, por Günter Grass, o premio Nobel alemán, onde cuestiona o sistema, ataca a incapacidade dos parlamentarios fronte aos grandes intereses, critica a cobiza dos bancos e arremete contra a debilidade da prensa.

Grass retoma O mito de Sísifo de Albert Camus, para describir a situación social e política actual e propoñernos unha vía de actuación: “Supoño que esas ideas resultarán tamén axeitadas para determinar o seu traballo de periodistas. Só temos este mundo. E como a existencia da especie humana no planeta azul é de data recente e a súa duración depende do que fagamos ou deixemos sen facer, somos responsables do seu estado. Desfigurámolo en grande medida, sobreexplotámolo e deixaremos aos nosos descendentes unha carga hereditaria inevitable. De forma que hai que recoñecer e nombrar esas e outras verdades. Hai que facer rodar as pedras. A ese traballo forzado para toda a vida anímanos Albert Camus. Di: “A loita mesma cara os cumes basta para encher o corazón dun home. Hai que imaxinarse a Sísifo feliz”.

Pode verse completo o texto da conferencia  neste enlace do xornal El País.