![](https://guilladenses.com/wp-content/uploads/2020/04/img_0373.jpg?w=768)
O paradoxo da perfeita imperfeiçón: Espinosa quis expor as suas concepçóns de um modo obxectivo e irrefutábel, através de um método adoptado do xeómetra grego Euclides: é por isso que o título completo da sua obra-prima é “Ética: demonstrada à maneira dos xeómetras”. Este método consiste em relacionar de modo preciso e necessário, com unha lóxica isenta de arbitrariedades, conceitos e argumentaçóns pechados em definiçóns, axiomas, proposiçóns, demonstraçóns, corolários, escólios (comentários) e anexos: um labirinto conceptual de infinitas e minuciosas galerias e encruzilhadas. Ilustremos esta questón com um exemplo, a proposiçón 17 da quinta parte com a sua demonstraçón e o seu corolário: “Deus está isento de paixóns e non é afectado por nenhuma afecçón de alegria ou de tristeza. / Demonstraçón: Todas as ideias, enquanto se referem a Deus, som verdadeiras (pola proposiçón 32 da Parte II), isto é (pola definiçón 4 da Parte II), adequadas; e, por conseguinte (pola definiçón xeral das afecçóns), Deus é isento de paixóns. Depois, Deus non pode passar a unha perfeiçón maior nem menor (polo corolário 2 da proposiçón 20 da Parte I); e, por conseguinte (polas definiçóns 2 e 3 das afecçóns) non é afectado por nenhuma afecçón de alegria nem de tristeza. / Corolário: Deus, propriamente falando, non ama nem tem ódio a ninguém. É que Deus (pola proposiçón precedente) non é afectado por ningunha afecçón de alegria nem de tristeza e, consequentemente (polas definiçóns 6 e 7 das afecçóns) também non ama nem tem ódio a ninguém”. Espinosa desexaba construir um modelo conceptual matemático de linhas e arestas precisas. Mas nenhum dos seus estudiosos mais sérios acredita que o tivesse conseguido totalmente. Na sua argumentaçón, referem lacunas, ambiguidades, aspectos opacos. Non indicam contradiçóns internas, o que, nunha exposiçón tán complexa sobre a totalidade da existência, revela o extremo rigor intelectual de Espinosa. Porém, talvez porque na sua mente tudo parecesse evidente e non fossem necessários esclarecimentos, os comentadores destacam, em muitos passos, essas carências expositivas que dificultam a compreensón do seu pensamento.
JOAN SOLÉ